Piątki z dobrą energią: 10 ciekawostek o Kielcach, o których warto wiedzieć
Dowiedz się więcej na temat Kielc i poznaj 10 ciekawostek na temat naszego miasta, które przygotowało Muzeum Historii Kielc.
Skąd wywodzi się nazwa naszego miasta Kielce? Wiele jest teorii na ten temat. W czasie kiedy była utworzona w mieście nowa kanonia, zwana żydowską, pojawia się nazwa Kielce w formie przymiotnikowej (Kylciensis). Do poł. XIV w. używana jest nazwa „Kilcia”, a później pojawia się forma Kielcia (Kelcia). Nazwa miejscowości może być związana z „kielcami”, czyli kłami dzika, Celtami zwanymi inaczej Keltami lub terminem „klec” oznaczającym pierwotną lepiankę.
Wzgórze Zamkowe na przestrzeni wieków zmieniało swoje oblicze. W XVIII w. wybudowano na Wzgórzu Zamkowym: północne skrzydło pałacu (1745 r.) dochodzące do domu gościnnego. Powstał murowany dom starosty oraz kuźnia obok stajni i wozowni. Wybudowano ujeżdżalnię koni w 1752 r. (stanowi główny korpus pałacu Tomasza Zielińskiego).
Na Wzgórzu Zamkowym powstał parterowy dom gościnny zwany później „Austerią Pod Krakowiakami” – pierwszy kielecki hotel. Na przełomie XVIII/XIX w. podlegał licznym rozbudowom, obecnie mieści się w nim siedziba kieleckiej Caritas.
W połowie XVII wieku na miejscu wcześniejszej drewnianej dzwonnicy powstała murowana dzwonnica obok kolegiaty. Na balkonie swoje koncerty miała kolegiacka kapela. W repertuarze były fragmenty pieśni kościelnych zwanych hejnałami.
Ciekawym miejscem jest skwer Stefana Żeromskiego. To tu, w latach 1867-1870 wzniesiono cerkiew pod wezwaniem Wniebowstąpienia. Przeznaczona była dla stacjonujących w Kielcach wojsk carskich pełniących służbę w garnizonie i rosyjskich urzędników. Budynek mógł pomieścić 500 wiernych. W czasie I wojny światowej budowla była podniszczona, przez lata popadała w ruinę, wyburzono ją w 1933 roku. Do dziś pozostała jedynie murowana popówka przy ulicy Wesołej.
U zbiegu dzisiejszych ulic Chęcińskiej i Karczówkowskiej położono kamień węgielny w 1901 roku pod nowy budynek – cerkiew. Jej architekturę wzorowano na sławnym petersburskim soborze. Wzniesiona na planie krzyża greckiego (równoramiennego) budowla, nakryta jest okazałą, centralną kopułą. Cerkiew miała centralne ogrzewanie i mieściła dziewięćset osób. Koszt budowy cerkwi wyniósł 65 tys. rubli. W 1926 roku przeznaczono ją na kościół garnizonowy. Cerkiew poddano remontowi, zachowując jej pierwotny zewnętrzny wygląd.
Pierwsza galeria handlowa w Kielcach wzniesiona była w nowej dzielnicy XIX-wiecznych Kielc (dzisiaj Muzeum Zabawek i Zabawy przy placu Wolności). Projekt Franciszka Ksawerego Kowalskiego zakładał szachownicowy układ ulic z centralnym placem, nazwanym wówczas Placem Bazarowym. Budynek wybudował przedsiębiorca z Chęcin Chaskiel Landau. Znajdowały się tam hale targowe, jatki.
Szkoła Akademiczno-Górnicza powstała w Kielcach w 1816 r. Przeznaczono dla niej północne skrzydło pałacu biskupów krakowskich w Kielcach, a na piętrze korpusu głównego umieszczono bibliotekę i gabinet historii naturalnej. W północnym skrzydle pałacu umieszczono sale wykładowe, laboratorium, pokoje dla studentów i nauczycieli.
Sklep ze słodyczami Janiny Olędzkiej mieścił się od 1912 r. w suterenie budynku Hotelu Polskiego (Teatr im. Stefana Żeromskiego) . W 1939 r. sklep przeniesiono na ul. Sienkiewicza 28. Można było zdobyć wyroby czekoladowe Wedla, Fuscha sprowadzane z Warszawy.
Maria Krzyżanowska nauczycielka, działaczka oświatowa w 1903 roku otrzymała świadectwo nauczycielki domowej w zakresie geografii, wydane przez Warszawski Okręg Naukowy i natychmiast otworzyła w Kielcach trzyklasową szkołę żeńską (szkoła mieściła się w kamienicy przy kieleckim rynku, pierwsze piętro nad dzisiejszymi Delikatesami „Społem”). Uczyła w swojej szkole geografii, języka polskiego, kaligrafii i robót ręcznych. Te dwa ostatnie przedmioty były parawanem dla nauczania historii i geografii Polski, także naukę innych przedmiotów prowadzano w zakazanym języku polskim. Powodowało to częste rewizje i dochodzenia carskiej administracji szkolnej. W okresie pierwszej wojny światowej Krzyżanowska sympatyzowała z ruchem niepodległościowym. Jeszcze za czasów carskich Krzyżanowska rozwijała teatr szkolny, urządziła też pierwsza w Kielcach szkolną sale gimnastyczną.
