Czym są choroby autoimmunologiczne i jakie ćwiczenia są w nich zalecane? Gościem kolejnego „Piątku z dobrą energią” jest Monika Alimanović, certyfikowany trener kolarstwa, o specjalizacji choroby autoimmunologiczne.

Czym jest choroba autoimmunologiczna?

To nic innego jak nieprawidłowo działający układ odpornościowy. Nieprawidłowością jest to, że zamiast nas chronić, zaczyna nas atakować i jest to problem związany z całym układem odpornościowym, a nie tylko z jednym narządem. Zmylić może fakt, że w jednej chorobie dochodzi do ataku na jelita, w innej na tarczycę, czy stawy lub inne narządy. Problemem nie są narządy same w sobie, ale układ immunologiczny.

Dlaczego chorujemy?

Czynniki genetyczne wpływają na nasze zdrowie w około 20%. Wielki wpływ na nasze zdrowie mają czynniki środowiskowe, np.:

– silny stres,

– przebyte lub aktywne infekcje (dane bakterie, pasożyty, grzyby wywołują różne choroby autoimmunologiczne),

– nieprawidłowa dieta.

Zetknęłam się z kilkoma teoriami tłumaczącymi w jaki sposób dochodzi do zaburzenia pracy naszego układu odpornościowego. Najbardziej sensowne badania mówią o tym, że chorobę może wywołać przewlekły stan zapalny spowodowany np. nieprawidłową dietą, kontaktem z toksynami, stresem, zanieczyszczeniem środowiska.

Do stanu zapalnego dochodzi podczas przeciążenia komórek, w tym mitochondriów (które budujemy jeżdżąc np. bazę/tlen, a są one miejscem produkcji energii dla komórki; stanowią przystosowanie do przemian oddechowych z udziałem tlenu, a energia, która jest wytwarzana w mitochondriach ulega magazynowaniu w postaci wysokoenergetycznych wiązań, które budują ATP – nośnik energii).

Druga teoria, to teoria związana z nieszczelnym/przesiąkliwym jelitem, które może wywołać zaburzenie w składzie mikroflory jelitowej.

Jeśli w jelicie dojdzie do przerostów którychś z mikroorganizmów takich jak bakterie, czy grzyby to może to być przyczyną wystąpienia wielu objawów: wzdęć, problemów z koncentracją, problemów skórnych, które mogą prowadzić do pojawienia się choroby autoimmunologicznej. Powodem jest nadmiar patogennych mikroorganizmów wydzielających endotoksyny, które to dodatkowo obciążają organizm i prowadzą do powstawania stanów zapalnych w jelitach.  Konsekwencją tego może być nieszczelność jelita, a wtedy do krwiobiegu mogą przedostać się związki, których nie powinno we krwi być. Organizm zmęczony ciągłą walką z niepożądanymi związkami czy mikroorganizmami z jelita jest narażony na powstanie choroby autoimmunologicznej.

Najczęstsze objawy choroby autoimmunologicznej:

– ciągłe zmęczenie (sen nie jest w stanie nas zregenerować),

– słabe mięśnie i utrata siły,

– problemy jelitowe,

– słaba odporność,

– problemy z pamięcią (tak zwana mgła mózgowa),

– depresja, drażliwość, ataki paniki, nerwica,

– bóle głowy, podwyższona temperatura ciała, niestabilny poziom glukozy, zmiany wagi ciała, problemy z zasypianiem bądź wybudzaniem się.

Przedstawię kilka popularnych chorób autoimmunologicznych oraz ćwiczenia, które są w nich zalecane.

Cukrzyca

Wysiłki fizyczne podejmowane dla zdrowia to przede wszystkim tzw. wysiłki tlenowe, wytrzymałościowe. W cukrzycy wskazane są wysiłki tlenowe, podczas których oddech i praca serca są szybsze, dzięki czemu więcej tlenu dociera do pracujących mięśni. Wskazane są marsze, pływanie, jazda na rowerze, taniec, siatkówka, koszykówka, wysiłki tzw. oporowe z niewielkimi ciężarami.

Powikłania cukrzycy mogą być przyczyną, że musimy zrezygnować z pewnych rodzajów aktywności fizycznej np.: przy retinopatii cukrzycowej niewskazane są intensywne ćwiczenia, podczas których dochodzi do wstrzymywania oddechu, natężania mięśni, podskoków, ćwiczeń w skłonie, przy zaburzeniach czucia w stopach nie jest wskazane bieganie, zwłaszcza po twardym podłożu, ćwiczenia na stopniu czy na bieżni.

Wysiłek u osoby z cukrzycą może powodować nadmierne zmniejszenie stężenia cukru we krwi – niedocukrzenie, dlatego też nie należy ćwiczyć na czczo. Najlepiej wysiłek podejmować około 2 godziny po lekkim posiłku i mieć przy sobie łatwo przyswajalne węglowodany (glukozę, cukier w kostkach).

Hashimoto

Regularna aktywność fizyczna to bardzo ważny element w leczeniu Hashimoto, który wpływa pozytywnie na cały organizm chorego. Osobom chorym na Hashimoto zaleca się regularną, ale lekką, aktywność fizyczną (trucht, pływanie, rower, pilates, jogę, pracę z własnym ciężarem ciała itp.). Duży wysiłek fizyczny może pogorszyć stan chorego, ponieważ może zaburzyć konwersję T4 do T3, dlatego też jeśli osoba z Hashimoto uprawia sporty wytrzymałościowe, to musi być pod opieką trenera, który będzie dążyć do równowagi między wysiłkiem a regeneracją. Jeżeli wysiłek jest intensywny to powinien zamknąć się w krótkiej jednostce czasu, spokojniejsze treningi mogą trwać dłużej, jednak zauważyłam, że po takiej jednostce treningowej organizm regeneruje się dłużej. Warto także dodać, że tarczyca lubi być odżywiona, chcąc zgubić parę kilogramów, nie możemy wprowadzać restrykcyjnej diety.

Choroby zapalne jelit

Przy tych chorobach, warto zadbać o dobre nawodnienie podczas ćwiczeń – zachowanie odpowiedniej perystaltyki jelit jest bardzo ważne. Warto uprawiać ćwiczenia siłowe, ponieważ tym sposobem zachowamy odpowiednią masę mięśniową, która z powodu niedożywienia może spadać. Nie są wskazane długie wysiłki wytrzymałościowe o dużej intensywności.

Reumatoidalne zapalenie stawów

Samodzielne dobranie ćwiczeń nie jest zalecane. Jednak w przypadku, gdy dana osoba nie cierpi na poważną postać reumatoidalnego zapalenia stawów, ćwiczenia zalecone przez rehabilitanta nie muszą być jedyną aktywnością fizyczną. W przypadku problemów ze stawami warto zacząć pływać lub chodzić na zajęcia fitness, które odbywają się w basenie. Ćwiczenia w wodzie korzystnie wpłyną na układ ruchu bez nadmiernego obciążenia stawów. Można również spróbować pilatesu, bądź jogi.